Z powodu aneksji Krymu i wojny na Wschodzie kraju świat wreszcie się dowiedział, że Ukraina nie jest częścią Rosji. Jednak kojarzenie naszego państwa tylko z wojną (albo barszczem lub pięknymi dziewczynami) nie da się w żaden sposób nazwać pozytywnym. Ukraina ma bogatą kulturę i utalentowanych pisarzy uznanych za granicą.

Эспрессо.TV opowie o pisarzach ukraińskich, czyje książki są przekładane i wydawane za granicą.

 

Wasyl Szklar

Imię Wasyla Szklara jest dość znane na Ukrainie i poza jej granicami, a jego utwory stają się bestsellerami. Dobrze się zna na historii ukraińskiej, a jego bohaterami często się stają powstańcy walczący o niepodległość Ukrainy.

W 2013 roku wydawnictwo londyńskie Aventura E-books, które dotychczas nie wydawało literatur słowiańskich, wydrukowało tłumaczenie angielskie popularnej powieści Wasyla Szklara Czornyj Woron (Czarny Kruk). Ten ukraiński bestseller opowiada o walce powstańców ukraińskich z władzą radziecką w Chołodnym Jarze w latach 20. XX w.

Ta powieść została również przetłumaczona na język słowacki i portugalski, przy czym w języku portugalskim została wydana już w Brazylii. Nie mniej znaną powieść Klucz wielbiciele Szklara czytają też po szwedzku i ormiańsku. (Natomiast nie ma tłumaczeń na język polski – przyp. tłum.)

 

Marija Matios

Utwory Marii Matios niejednokrotnie zostawały „Książką Roku BBC” i przynosiły pisarce inne nagrody. Autorka wielu powieści i zbiorów wierszy jest jedną z najbardziej sprzedawanych pisarek na Ukrainie.

Jej utwory są dobrze znane na świecie. Na przykład, popularna powieść Słodka Darusia o losach ludzi, którzy zostali zeszpeceni w trakcie okupacji Ukrainy Zachodniej przez armię radziecką, została wydana w 7 językach. Istnieją tłumaczenia w języku polskim, rosyjskim, chorwackim, niemieckim, litewskim, francuskim i włoskim, wkrótce planuje się wydanie w języku angielskim i serbskim.

Rodzinna saga Majże nikoły ne nawpaky (Prawie nigdy nie na odwrót) w roku 2012 została wydana w języku angielskim w Wielkiej Brytanii. A przed 2 laty wersja angielska powieści ukazała się w innym wydawnictwie w Australii. Wydawnictwo australijskie wydało też powieści Moskałycia i Mama Marycia, oraz nowelę Apokalipsys (Apokalipsa). Nawiasem mówiąc, ta nowela została przetłumaczona na język hebrajski, niemiecki, francuski, rosyjski, azerbajdżański i ormiański.

Powieść Czerewyczky Bożoji materi (Trzewiczki Matki Boskiej) została wydana w języku rosyjskim i niemieckim. A zbiór Nacja można znaleźć też w Polsce.

 

Jewhenija Kononenko

Pisarka i tłumaczka Jewhenija Kononenko w łatwy i realistyczny sposób o tym, z czym się spotkał każdy. Dlatego jej utwory prozowe zachwycają czytelników na całym świecie.

Kononeko jest autorką wierszy, opowiadań i esejów, powieści, książek dla dzieci, tłumaczeń literackich itp. Opowiadania Jewhenii Kononenko można znaleźć w języku angielskim, niemieckim, francuskim, chorwackim, fińskim, czeskim, rosyjskim, polskim, białoruskim i japońskim.

Prawie wszystkie antologie współczesnej literatury ukraińskiej, które zostały przełożone i wydane za granicą, zawierają utwory Jewhenii Kononenko. Niektóre z nich występują pod tytułami utworów pisarki, które się w nich mieszczą.

 

Andrij Kurkow

Sprzeczać się co do tego, czy może człowiek rosyjskojęzyczny być pisarzem ukraińskim, można w nieskończoność. Taka też dyskusja zaczyna się wtedy, gdy chodzi o Andrija Kurkowa.

Jest autorem ponad 20 książek, wśród których są zarówno powieści dla dorosłych, jak i bajki dla dzieci. Wszystkie zostały napisane po rosyjsku, prócz jednej bajki Małeńke łewenia i lwiws’ka myszka (Małe lwiątko i lwowska myszka). Jednak sam Kurkow uważa się za pisarza ukraińskiego, potwierdza się to jego stanowiskiem politycznym i własną twórczością.

Książki Andrija Kurkowa zostały przetłumaczone na 36 języków. Najwięcej tłumaczeń jest w języku niemieckim. Zostały opracowane w Austrii, Niemczech, Szwajcarii. Duża ilość utworów została przetłumaczona na język francuski, angielski i ukraiński.

W 2011 jego powieść Piknik na ldu (Piknik na lodzie) została pierwszą ukraińską książką przetłumaczoną na język tajski. Ogólnie ta powieść została przełożona na 32 języki.

A w roku 2015 jego Dniewnik Majdana (Dziennik Majdanu) ukazał się w języku japońskim. Ciąg wydarzeń Rewolucji Godności, rozważania i emocje Andrija Kurkowa podczas przełomu społeczno-politycznego zimą 2013-2014 lat zostały również przetłumaczone na język estoński, niemiecki, francuski i angielski.

 

Oksana Zabużko

Znana ukraińska pisarka i intelektualistka, jedna z tych, z kim wiąże się wyjście współczesnej literatury ukraińskiej na arenę międzynarodową. Utwory Oksany Zabużko są przejęte psychologizmem, głębią, krytyką, a niektóre powieści artystyczne są też dość skandaliczne.

Twórczość Oksany Zabużko jest różnorodna: ona jest znawczynią historii ukraińskiej i mistrzynią prozy feministycznej. Nie ma nic dziwnego w tym, że jej książkami interesują się również zagraniczni czytelnicy.

Utwory pisarki zostały przetłumaczone na ponad 20 języków. Były wydawane jako oddzielne książki w Austrii, Bułgarii, Włoszech, Iranie, Holandii, Niemczech, Polsce, Rosji, Rumunii, Serbii, USA, Węgrzech, Francji, Chorwacji, Czechach, Szwecji. Reżyserowie teatralni Europy i USA na podstawie dzieł Zabużko organizują przedstawienia.

 

Serhij Żadan

Autor znanych na Ukrainie powieści Woroszyłowgrad, Mezopotamia, Depeche Mode i wielu zbiorów poetyckich jest nie mniej znany również za granicą. Jego twórczość jest szczera i prawdziwa, w mowie często występują ostre słówka i jest ogromna dawka ironii.

Jedna z najbardziej znanych powieści Żadana Woroszyłowgrad została wydana, prócz Ukrainy, też w Niemczech, Rosji, Węgrzech, Polsce, Francji, Białorusi, Włoszech, Łotwie i USA. W języku polskim i niemieckim ukazały się też Mezopotamia, Hymn demokratycznej młodzieży, Odsetek samobójstw wśród klaunów itp.

Ogólne teksty Serhija Żadana zostały przełożone na język angielski, szwedzki, włoski, węgierski, serbski, chorwacki, litewski, białoruski, rosyjski, ormiański.

 

Iren Rozdobud’ko

Jedna z najbardziej popularnych współczesnych pisarek, dziennikarka i scenarzystka Iren Rozdobud’ko jest autorką prawie 30 dzieł artystycznych. Wchodzi do Top 10 pisarzy najbardziej wydawanych na Ukrainie. Trzykrotnie zwyciężyła w prestiżowym konkursie literackim Koronacja słowa, a na podstawie jej powieści często kręci się filmy.

Seriale i filmy Gudzyk (Guzik), Osinni kwity (Jesienne kwiaty), Tajemnyczyj ostriw (Tajemnicza wyspa) i Pastka (Sidła) nakręcono według jej scenariuszy. Ciekawostką jest to, że do napisania scenariuszu Powodyria (Przewodnika) Ołesia Stanina (który walczył, aczkolwiek bezskutecznie, o Oskar w 2015) przydzieliła się również Iren Rozdobud’ko.

Wydawnictwo holendersko-angielskie Glagoslav, które zajęło się tłumaczeniem książki Marii Matios, właśnie wtedy, w roku 2012, wydało też w języku angielskim powieść Iren Rozdobud’ko Gudzyk (Guzik).

 

Łarysa Denysenko

To samo wydawnistwo holendersko-angielskie uzyskało prawo do wydania powieści Łarysy Denysenko Sarabanda bandy Sary. Powieść jest jaskrawym przykładem literatury masowej.

Lekki i niewymuszony utwór opowiada historię ludzi, którzy w określonej fazie swojego życia muszą mieszkać wspólnie. Dlatego w książce jest i miłość, i szczere rozmowy, i sytuacje z życia codziennego, które przedstawiają świat w innym świetle.

 

Lubko Deresz

Ukraińskie cudowne dziecko w zakresie literatury Lubko Deresz zadebiutował powieścią Kult, kiedy miał 17 lat. Nawiasem mówiąc, właśnie ta powieść została wydana, oprócz Ukrainy, w Serbii, Bułgarii, Polsce, Niemczech, Włoszech i Francji.

Sam pisarz określa powieść jako fantasy. Kult jednak jest raczej gotyckim horrorem.

 

Jurij Andruchowycz

Z imieniem Jurija Andruchowycza są związane pierwsze fakty zainteresowania współczesną literaturą ukraińską na Zachodzie. Jeden z założycieli grupy Bu-Ba-Bu Andruchowycz jest autorem powieści, opowiadań, zbiorów poetyckich i esejów.

Zachodni krytycy określają Andruchowycza jako jednego z najjaskrawszych przedstawicieli postmodernizmu. Jego utwory zostały przetłumaczone na wiele języków europejskich, w szczególności nieco szalona powieść Perwersja ukazała się w Niemczech i Polsce.

Powieści, opowiadania i eseje Andruchowycza zostały przetłumaczone na język polski, angielski, niemiecki, francuski, rosyjski, węgierski, fiński, szwedzki, hiszpański, czeski, słowacki, serbski oraz esperanto. Jako oddzielne książki sprzedają się w Polsce, Niemczech, Kanadzie, Węgrzech, Finlandii i Chorwacji.

 

Jurij Wynnyczuk

Jurij Wynnyczuk jest nazywany ojcem czarnego humoru i mistyfikatorem z powodu pociągu do wymysłów tajemniczych historii dla swoich powieści. W swojej prozie galicyjski pisarz zwykle miesza elementy powieści sensacyjnej, miłosnej, historycznej i współczesnej.

Jego utwory ukazywały się w Anglii, Argentynie, Białorusi, Kanadzie, Niemczech, Polsce, Serbii, USA, Chorwacji, Czechach. W szczególności jedną z najbardziej popularnych powieści zostało Tango śmierci, które się ukazało w roku 2012.

 

Taras Prochaśko

Taras Prochaśko pisze głównie dla dorosłych, ale jego książka dla dzieci Chto zrobyt’ snih (Kto zrobi śnieg), stworzona wspólnie z Marianą Prochaśko, zainteresowała też czytelników za granicą. Kilkalat temu ukazała się w druku w języku koreańskim.

Kto zrobi śnieg jest pouczającą historią o krecikach, przyjaźni i wzjemnej pomocy, dbaniu i cieple domowym, oraz o tym, kto naprawdę robi śnieg.

Jego utwory są przetłumaczone na język polski, niemiecki, angielski i rosyjski. Jedną z najbardziej popularnych jest powieść Niezwykli. Przedstawia inną mitologię w Karpatach pierwszej połowy 20. wieku. W tym utworze Karpaty są nie tylko autentycznym terenem, ale i strefą otwartą na inne kultury.

 

Irena Karpa

Skandaliczna Irena Karpa jest znana w świecie zachodnim nie tylko dzięki swojej twórczości. Od października 2015 roku ona jest pierwszym sekretarzem ds. kultury ambasady Ukrainy we Francji.

Twórczość Ireny Karpy często jest postrzegana niejednoznacznie. O tym świadczą różnorodne rankingi i nagrody: owszem, książka Dobro i Zło uzyskała jednocześnie zarówno literacką antynagrodę, jak i miejsce w dziesięciu najlepszych ukraińskich książek roku.

Zresztą, utwory Kapry są wydawane za granicą. Powieści Freud by płakał i 50 minut trawy zostału przełożone na język polski, a Perłowe Porno ukazało się w druku w języku czeskim, rosyjskim i bułgarskim.

 

Wałerij Szewczuk

Wałerij Szewczuk jest żywym klasykiem literatury ukraińskiej. Mistrz prozy pscyhologicznej, jest przedstawicielem sześćdziesiątników.

Jego twórczość obejmuje powieści historyczne, jak i prozę o współczesnym życiu oraz prace literaturoznawcze. Wiele z jego dzieł przetłumaczono na angielski. Jednym z najbardziej znanych jest Oko otchłani (przetłumaczył na polski Jerzy Litwiniuk – przyp. tłum). Jest to historyczno-mistyczna antyutopia, której akcja dzieje się w 16. wieku. Ale w reżimie totalitarnym, który autor opisuje, łatwo rozpoznać ZSRR.

 

 

Andrij Lubka

Lubka jest jednym z najbardziej znanych powieściopisarzy i poetów ukraińskich. 29-letni pisarz urodzony na Łotwie pisze wiersze, eseje, opowiadania i powieści w języku ukraińskim.

Oddzielne jego wiersze zostały przetłumaczone na język angielski, niemiecki, serbski, portugalski, rosyjski, białoruski, czeski i polski. Oprócz tego, jako odrębne wydania w przekładzie wychodziły jego zbiór opowidań Kiler. Zbiór opowiadań w polskim wydawnictwie Biuro literackie oraz zbiór wierszy w austriackim wydawnictwie BAES.

Tłumaczenie: Jerzy Diwow

Źródło: espreso.tv