Zdjęcie: kaktuse, CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons

26 czerwca Krymscy Tatarzy świętują dzień flagi. Ukraina wspiera święto poprzez wywieszenie obok flagi ukraińskiej flagi mniejszości narodowej we wszystkich regionalnych ośrodkach administracyjnych i ambasadach w innych krajach. Jak pojawiła się flaga Tatarów Krymskich i jak było obchodzone poświęcone jej święto w 2021 roku?

Dzień Flagi Tatarów Krymskich był po raz pierwszy obchodzony w 2010 roku z inicjatywy Krymskiego Centrum Młodzieży i innych organizacji młodzieżowych. A 29 sierpnia 2010 r. na III sesji V Kurułtaju (kongresu) Tatarów Krymskich postanowiono obchodzić Dzień Flagi Narodowej 26 czerwca — dzień otwarcia II Kurułtaju. Celem święta jest zjednoczenie ludzi i popularyzacja symboli krymskotatarskich.

Flagą Tatarów Krymskich jest błękitne płótno z symbolem władzy — złotą tamgą, umieszczonym w lewym górnym rogu. Niebieski kolor i złota tamga zostały wybrane nieprzypadkowo. Błękit w kulturze narodowości turskich jest synonimem czystości i wolności, uczciwości i wierności, doskonałości i siły. Jednolity kolor niebieskiego tła kojarzy się z pragnieniem jedności ludzi, pokoju i dobrobytu. Tamgę (znak rodzinny) na Krymie miała każda szlachecka rodzina. Z reguły każde nowe pokolenie rodu przyjmując tamgę swojego przodka, dodawał do niej nowy element.

Od początku istnienia flaga krymskotatarska była wielokrotnie zakazywana. W 1929 r. władze komunistyczne ogłosiły ją mianem „burżuazyjno-nacjonalistycznej” i zakazały jej używania. W miejscach deportacji Tatarów Krymskich po 1944 r. same już posiadanie w domu flagi uznano za zbrodnię przeciwko władzom sowieckim. Już w latach 1970-1980 duża część młodzieży krymskotatarskiej nie wiedziała, jak wygląda flaga krymskotatarska. W czasach niepodległej Ukrainy, gdy Tatarzy Krymscy powrócili na Krym, flaga zaczęła się odradzać.

Wraz z początkiem rosyjskiej okupacji Krymu i nasileniem represji wobec rdzennych mieszkańców półwyspu, główne wydarzenia Dnia Flagi Tatarów Krymskich na Ukrainie kontynentalnej (w tym w Kijowie) organizowane są przez krymskotatarskie organizacje publiczne przy wsparciu i koordynacji Madżlisu Tatarów Krymskich. Już od kilku lat obchodzenie święta odbywa się pod hasłem „Dwie flagi – jeden kraj”.

W Kijowie w tym roku kilkaset osób przemaszerowało ulicą Chreszczatyk na cześć Dnia Flagi Tatarów Krymskich. Uczestnicy marszu przynieśli na Plac Niepodległości 40-metrową flagę krymskotatarską, a także flagę z podpisami i życzeniami, która odwiedziła 28 krajów w ramach akcji „Zjednoczeni flagą - #LIBERATECRIMEA”. Akcja ta poświęcona jest piątej rocznicy okupacji Krymu przez Rosję.

W Polsce dołączyli się do obchodzenia Dnia Flagi Tatarów Krymskich ukraińscy dyplomaci, a także piosenkarka pochodzenia krymskotatarskiego Jamala, która akurat w tym dniu była na festiwalu „Wschód Kultury” w Rzeszowie. „Placówki dyplomatyczne i konsularne w Polsce podnoszą dziś flagę narodową rdzennej ludności Krymu — Tatarów Krymskich. Krym to Ukraina! Qırım bu Ukraina! #CrimeaIsUkraine” – napisała Ambasada Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej w swoim profilu na Facebooku.

W samym Krymie obchodzenie święta było zagrożone, bo rosyjska władza kilka dni przed świętem zaczęła wysyłać ostrzeżenia do aktywistów Tatarów Krymskich, aby w tym dniu zapobiec masowym akcjom. W dokumencie podpisanym przez zastępcę szefa „policji MSW Federacji Rosyjskiej w rejonie Krasnogwardiejskim” podano, że na terytorium Krymu planowany jest „mityng nieuzgodniony”, a więc uczestnikom akcji „zabrania się ukrywania twarzy, noszenia broni, zakłócania porządku publicznego i działań ekstremistycznych”.

Autorka: Nataliia Shapoval

Źródła:

https://slovakia.mfa.gov.ua/news/26-chervnya-den-krimskotatarskogo-prapora(link is external)

https://www.ukrinform.ua/rubric-crimea/3268377-zaboronaetsa-hovati-oblicca-aktivistam-v-okupovanomu-krimu-vidaut-zasterezenna.html(link is external)

https://www.ukrinform.ua/rubric-diaspora/3271205-u-polsi-vidznacili-den-krimskotatarskogo-prapora.html(link is external)

https://lb.ua/society/2019/06/26/430596_tsentru_kieva_pronesli_40metroviy.html