Zdjecie: Unsplash

35 lat temu, 26 kwietnia 1986 r., w elektrowni atomowej „Włodzimierz Iljicz Lenin” niedaleko miasta Prypeć na terytorium ówczesnej ZSRR, a dzisiejszej Ukrainy, doszło do awarii jednego z reaktorów, a konsekwencje tego wydarzenia są uważane za największą katastrofę ekologiczną w historii energetyki jądrowej i pozostają wciąż badane przez naukowców.

Zainteresowanie Czarnobylem i skutkami tego wypadku nie ustaje, więc władze Ukrainy zamierzają rozpowszechniać wiedzę o katastrofie i aktywnie rozwijać turystykę w okolicach Czarnobyla, a w białoruskiej części skażonej strefy rozważana jest możliwość organizowania polowań na łosie i jelenie.

Analiza danych zebranych na przestrzeni 35 lat, przeprowadzona przez ekspertów z Rosji, Białorusi, Ukrainy i krajów bałtyckich, odnosząca się do skutków awarii dla środowiska, pokazuje, że na większości skażonego terytorium można prowadzić działalność gospodarczą bez jakichkolwiek ograniczeń związanych z napromieniowaniem.

W raporcie stwierdza się również, że w niektórych częściach strefy skażonej, gdzie odnotowano podwyższone poziomy promieniowania, należy zachować szczególne środki ostrożności. Wniosek jest taki, że w ciągu ostatnich 35 lat sytuacja radiacyjna znacznie się poprawiła w porównaniu do 1987 r., a obszar skażonych gruntów rolnych zmniejszył się co najmniej dwukrotnie. Mniej więcej taką samą poprawę zaobserwowano na skażonych obszarach Białorusi i Ukrainy.

Obszar wokół Czarnobyla, który został opuszczony przez ludzi, jest dziś unikalnym rezerwatem flory i fauny. W lutym br. Pierwszy Wiceminister Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych Ukrainy Bogdan Boruchowski przedstawił w Kijowie strefę wokół Czarnobyla jako miejsce, którego celem jest przyciągnięcie turystów.

Logotyp strefy to sześciokąt w kształcie pokrywy reaktora w Czarnobylu, utworzony przez czarne promienie oddzielające się od środka. Zgodnie z pomysłem autora logo będzie się zmieniać co roku, a promienie będą coraz cieńsze, a do 2064 roku, kiedy spodziewane jest całkowite przezwyciężenie skutków awarii w Czarnobylu - wówczas całkowicie znikną.

Również w białoruskiej części strefy skażonej rozważa się możliwość organizowania polowań na łosie i jelenie. Powierzchnia rezerwatu wynosi 216 tys. ha i obejmuje obszar około 100 ewakuowanych wsi, w których przed wypadkiem mieszkało ponad 20 tys. osób. W rezerwacie dozwolona jest już turystyka zorganizowana, a goście mogą obserwować dziką przyrodę.

Analiza wskazuje również wpływ, jakie ta katastrofa miała na zdrowie ludzi w ciągu ostatnich 35 lat i wskazuje, że w systemie Krajowego Rejestru Promieniowania i Epidemiologii na rok 2020 wśród dzieci urodzonych po 2000 r. nie ma istotnej statystycznie zależności między zachorowalnością na wady wrodzone, a dawkami promieniowania, na jakie narażeni byli ich rodzice w latach 1986-2000.

Stwierdzono, że większa częstotliwość występowania chorób rakotwórczych i śmiertelności z powodu chorób układu krążenia występuje u osób, które przebywały w Strefie Wykluczenia w latach 1986-1987. Oszacowano, iż 60 procent personelu i strażaków w Czarnobylu, którzy otrzymali dawki promieniowania zagrażające życiu pierwszego dnia, żyło po trzech dekadach. W Rosji zmarło 54 z obserwowanych osób, a u 28 z nich zgon nastąpił w ciągu pierwszych 100 dni po napromieniowaniu.

Ponadto eksperci nie mają wątpliwości, że powikłaniami po wypadku są 134 przypadki ostrej choroby popromiennej wśród pracowników elektrowni jądrowej i ratowników, którzy byli najbardziej narażeni na promieniowanie.

Z raportu wynika jednak, że dzięki wdrożeniu działań ochronnych nie odnotowano wśród mieszkańców przypadków ostrej choroby popromiennej. Stwierdzono również, że w pierwszej dekadzie po wypadku wzrosła wśród rosyjskich ratowników liczba zachorowań na białaczkę, a także częstość występowania raka tarczycy wśród ówczesnej młodzieży oraz dzieci, co jest konsekwencją braku zakazu spożycia mleka od zwierząt ze skażonego terytorium.

Tłumaczenie: Maciej Sidor

Źródło: https://www.021.rs/story/Zivot/Magazin/272297/Cernobilj-35-godina-posle-Plan-da-se-katastrofa-pretvori-u-mamac-za-turiste.html