
28 października 2020 roku rosyjska linia lotnicza Ałrosa wykonała ostatni lot pasażerski samolotem Tu-154, jednym z najbardziej znanych i popularnych samolotów radzieckich. Co mówią o nim piloci?
Tu-154M o numerze RA-86757 wykonał swój ostatni lot z Mirnego (Jakucja) do Nowosybirska. Ten wąskokadłubowy samolot pasażerski średniego zasięgu stał się jednym z najbardziej znanych radzieckich samolotów.
Pierwszy lot Tu-154 odbył się 3 października 1968 roku, a jego seryjną budowę rozpoczęto w 1970 roku w Zakładach Lotniczych Kujbyszewa nr 18, obecnie "Awiakor". Ostatni samolot Tu-154 został zbudowany w tym przedsiębiorstwie w 2013 roku dla rosyjskiego Ministerstwa Obrony.
Od 1968 roku wyprodukowano ponad tysiąc samolotów z kilkoma modyfikacjami. Tu-154 był najbardziej masywną maszyną we flocie cywilnych samolotów ZSRR.
Tu-154 wystąpił w kilku filmach, z których najsłynniejszym jest pierwszy radziecki film katastroficzny "Samolot w płomieniach" (ros. — "Экипаж").
Tu-154 zaczął być masowo wycofywany z flot rosyjskich linii lotniczych pod koniec lat 2000. Głównym powodem była niska oszczędność paliwa samolotu, wysoki poziom szum silnika, a także liczna załoga, w której skład wchodził nawigator, inżynier pokładowy i radiooperator.
Po zaprzestaniu lotów Tu-154 w lotnictwie cywilnym zostaną wykorzystane przez wojsko. Na przykład te samoloty latają do bazy wojskowej Chmeimim w Syrii.
Na przestrzeni lat samoloty tego typu eksploatował rosyjski Aeroflot, a także przewoźnicy cywilni Azerbejdżanu, Albanii, Armenii, Afganistanu, Białorusi, Bułgarii, Węgier, Niemiec, Gruzji, Iranu, Kazachstanu, Kirgistanu, Chin, Kuby, Libii, Mołdawii, Mongolii, Pakistanu, Polski, Rumunii, Syrii, Turkmenistanu, Turcji, Ukrainy, Uzbekistanu, i innych krajów świata — łącznie prawie 300 linii lotniczych.
Michaił Markow — pilot doświadczalny, honorowy pilot Rosji
W latach 1985-1986 pracował jako pilot doświadczalny w Państwowym Instytucie Badawczym Lotnictwa Cywilnego (GosNIIGA), a od 1986 do 1991 — w Instytucie Badań Lotniczych im. Gromowa. Brał udział w testach samolotu Tu-154M.
Na "emkę" (Tu-154M) zacząłem lata. Stabilność, sterowność, jeśli chodzi o silniki, tam było wszystko nowe. Były wszelkiego rodzaju kłopoty, razem rozwiązywaliśmy to z pilotami GosNIIGI i pilotami Tupolewa.
Zwykle pamiętamy kilka zabawnych momentów. Gdy już wsiedliśmy do kokpitu, przygotowujemy się do startu, a ja patrzę na drążek sterowy przez długi czas i czuję, że coś jest z nim nie tak w porównaniu do pozostałych 154.
Dopiero później zdałem sobie sprawę, że zostało to odzwierciedlone. Oś obrotu została zmieniona z dolnej na górną. Aby skręcić w lewo, trzeba przekręcić w prawo! Byłem tak zaskoczony! Pilot GosNIIGA Władysław Popow wysiadając z samolotu śmiał się, ale jednocześnie przeklinał: "Kto to przegapił?! Skąd taki pomysł na projekt?!" Cóż, potem wszystko zmienili.
Samolot jest piękny. Na estetyce przegrał tylko Tu-134. "Sto trzydziesty czwarty" nazywaliśmy "piżon", a "sto pięćdziesiąty czwarty" — "Aurorą". Piękny samolot, elegancki i oczywiście mocny. Siedzisz w nim i rozumiesz, że jesteś osobą numer jeden na niebie, a wszystko inne jest prochem!
Tu-154 dla tego pokolenia pilotów, którzy przyszli z An-24, Tu-104, Ił-18, oczywiście widzieli, że to jest siła! Stosunek ciągu do masy wynosi 0,33. Ciężka i załadowana maszyna wznosi się bez problemów 11 kilometrów w jakieś 22-24 minuty.
(Stosunek ciągu do masy to stosunek ciągu wszystkich silników do masy samolotu. Można go porównać z mocą silnika na konkretnej maszynie. 0,33 to dość wysoka liczba, wyższa niż w najnowszych wersjach Airbusa A320 i Boeinga 737, które mają około 0,31).
Samolot był potężny, ciężki i trzeba było na nim być w dobrej formie. Ale nie dlatego, że to była jakaś sztuczka dla pilota, ale po prostu technika rozwija się w ten sposób...
Współczesne samoloty są jak zepsuty fortepian dla przeciętnego ucha, który nie odróżnia B od A. Naciskasz przyciski i lecisz sobie. A te samoloty, takie same na całym świecie — samoloty poziomu Boeing-727, McDonnell Douglas DC-9, to były silne pokolenia pilotów.
Oleg Smirnow — honorowy Pilot ZSRR, Wiceminister Lotnictwa Cywilnego ZSRR
Co było dobrego w Tu-154? Był dobry dla wszystkich. Został wydany w ilości ponad tysiąca sztuk. Złe samoloty nie są produkowane w tak dużej liczbie. Latał wszystkimi swoimi zasobami, latał w 30 krajach świata, nie tylko tutaj.
Kiedy zaczęli go robić, był to oryginalny samolot. Wszystkie trzy silniki znajdowały się w ogonie samolotu, więc skrzydło było całkowicie czyste. A główną siłą roboczą samolotu, która trzyma maszynę, jest skrzydło. Dzięki temu miał bardzo dobre cechy aerodynamiczne.
Skrzydło stało się absolutnie czyste, nic na nim nie wisiało, silniki były z tyłu i był to bardzo szybki — najszybszy samolot w swojej klasie.
Dla pasażerów nie był to samolot, tylko bajka, bo silniki były w ogonie, szum praktycznie do nich nie docierał. Pasażerom podobał się ten samolot, nam się podobał i inżynierom, którzy go przygotowywali.
Ponadto był wyposażony w bardzo poważną awionikę. Miał pokładowy radar, który zauważał przeszkody i obserwował burze.
Zdecydowana większość wypadków na tym samolocie miała miejsce z powodu braku wyszkolenia pilotów na odpowiednim poziomie pilotażu na tym samolocie. W rzeczywistości był trudny do pilotowania.
Mirosław Bojczuk — prezes rosyjskiego związku personelu lotniczego
Kiedy został wprowadzony, wymagania dla pilotów były dość wysokie. Można było trafić do niego co najmniej po Ił-18 lub Tu-134. Potem zrobili, że można było przeszkolić się do niego po An-24, ale dopiero wtedy, gdy pilot został dowódcą samolotu [...] Potem nawet zrobili, że można było przeszkolić się dowódcom lotów An-2.
Tu-154 był samolotem z ciężkim ogonem i bardzo bał się utraty prędkości podczas lądowania. Uwielbiał szybkie lądowania. Wychowała mnie szkoła lotnicza w Uljanowsku, w której szybkie lądowanie było mile widziane. Z prędkością mniejszą niż 270 kilometrów i nie lataliśmy, jeśli trochę mniej, to już byliśmy karani.
W czym był dobry, jeśli trzymać się tych pozycji — prędkość nie mniejsza niż 270-275, a prędkość pionowa nie większa niż 3-3,5 metra na sekundę — wtedy samolot usiadał na poduszce powietrznej i można było go nie wyrównywa. Usiada na poduszce, wyłączasz gaz i on delikatnie dotyka ziemi.
A gdyby niektóre z tych parametrów nie zostały spełnione, przebiłby tę poduszkę. I ten ruch wolantu do siebie, żeby ją ponownie zdoby, nie miał już sensu, bo jak przebił się przez poduszkę, to znaczy przeciążenie. Pod tym względem był bardzo surowym samolotem.
Tłumaczenie: Mikhail Panasenkov
Źródło: https://www.bbc.com/russian/features-54724977
Komentarze
best place to buy real viagra online fvtvvofbldunfokBtjClatta
addicted to viagra <a href="http://genqpviag.com/#">buy viagra, canada</a> buying viagra in ireland http://genqpviag.com/ - viagra for sale ’
generic viagra ffsvofbcldunfokBtjClattw
viagra online from india <a href="http://llviabest.com/#">over counter viagra alternative</a> viagra without priscription http://llviabest.com/ - top sale viagracialis ’
best erectile vacuum pump
chloroquine malaria
<a href=https://chloroquineorigin.com/#>aralen hydrochloride</a>
erectile issues in your 40s
<a href=https://besterectiledysfunctionpills.com/#>foods for erectile</a>
hydroxycloraquin
<a href=https://hydroxychloroquinex.com/#>hydroxyzine hydrochloride</a>
erectile tissue around the urethra
<a href=https://plaquenilx.com/#>side effects to plaquenil</a>
liquid tadalifil
<a href=https://tadalisxs.com/#>40 mg tadalafil</a>
how to get a prescription for zithromax
<a href=https://zithromaxes.com/#>zithromax online prescription</a>
bfsgfhfgTaxyFagmayqd
works as well as viagra <a href="http://viagerkr.com/ ">viagra / cialis</a> reliable cheap viagra
compare prescription prices htgehdunfokBtjClatto
canadian pharmacy viagra brand <a href="http://xuypharmacyonline.com/">erection pills</a> order prescriptions online without doctor
online pharmacy fvxofbldunfokBtjClattb
discount prescription drugs online <a href="https://ssviagriia.com/ ">viagra from canada paypal</a> get prescription online
fvsrffhnhfgTaxyFagmabta
how to cut 20mg. cialis <a href="http://cialisvja.com/ ">cialis liquid for sale</a> buy cialis pils on uk
canada drugs pharmacy online ffbcldunfokBtjClatte
navarro pharmacy miami <a href="http://canadianpharmnorx.com/ ">canada pharmacy</a> ed meds online
canadian family pharmacy fhsabolthdunfokBtjClattn
drug stores near me <a href="http://happyrxpharmacy21.com/ ">hiv</a> blood pressure
buy viagra cheap online afsssvfbcToonfopaydbbmi
viagra no prescription <a href="http://hopeviagrin.com/ ">viagra time of action</a> viagra sydney
online pharmacy drugstore olfbnoegfdunfokBtjClattp
canada pharmacies online prescriptions <a href="http://online21rxon.com/ ">my canadian pharmacy</a> canadian online pharmacy reviews
canada pharmaceutical online ordering fcgavofbldunfokBtjClattx
prescription drugs prices <a href="http://storerxpharmcanada.com/ ">online pharmacy india</a> online pharmacies
buying viagra online forum dgbjkxdToonfopaywjarb
viagra super force reviews <a href="http://lightvigra.com/ ">viagra overnight</a> viagra without a perscrition
what is medicine
channel a doctor - <a href="https://www.withoutbro.com/# ">viagra 50mg us</a> Esef35k
everyday cialis cost
amazonian viagra: <a href="https://www.withoutbro.com/">viagra</a>
bfsgdcfhfgTaxyFagmajnt
branded viagra <a href="http://kloviagrli.com/ ">viagra professional vs viagra </a> purchsse viagra online
achat cialis en italie fvdobfbldunfokBtjClattp
cialis boite de 28 <a href="https://jecialisbn.com/ ">cuanto tiempo se puede tomar cialis</a> cialis couper comprimГ©
fvsrffdvhnhfgTaxyFagmafax
viagra delivery to canada <a href="http://viagriyvik.com/ ">can buy viagra over counter australia </a> how much is viagra at walmart
unterschied cialis cialis professional fbfbcldunfokBtjClattm
cialis online europe <a href="http://ljcialishe.com/ ">levitra ГЁ meglio del cialis</a> expiration date on cialis
c-tadalafil
vidalista 20 <a href=https://tadalisxs.com/#>tadalis sx</a> tadalafil e20
erectile problems home remedies
is erectile dysfunction permanent <a href=https://plaquenilx.com/#>plaquenil blood thinner</a> erectile jelly
cash advance loans in greenville nc fhbsabolthdunfokBtjClattd
cash advance lenders bad credit <a href="http://ascashapply.com/ ">cash loans for military members</a> payday loans in humble
cialis online afsbfbcToonfopayruwve
cialis for sale brand <a href="http://llecialisjaw.com/ ">cialis dosage recommend </a> cialis superactive
visa card cash advance olfbnvoegfdunfokBtjClattk
tractor supply credit card cash advance <a href="http://samcash21.com/ ">payday loans what happens if you don't pay</a> payday advance lakewood ca
payday loans sonora ca fcgazvofbldunfokBtjClatth
payday loan iowa city ia <a href="http://daymoneygo.com/ ">payday loans fast easy</a> payday loan post falls
20mg cialis dgbbjkxdToonfopaykkgqa
generic viagra paypal <a href="http://vigedon.com/ ">http://vigedon.com/ </a> buy female viagra online australia
hcqs 200
does hydroxychloroquine cause heart problems <a href=https://hydroxychloroquinex.com/#>hidroxicloroquina</a> hydroxide chloroquine
krutotemd
5oxrg 3hts0 <a href=https://121generic.com/#>hivm</a>
foods that enhance viagra htsgeahdunfokBtjClattl
how much is viagra at walmart <a href="http://viagratx.com/ ">when is the best time to take viagra</a> how to use viagra for best results
viagra woman afsbufbcToonfopayfxqtl
how to tell if a man is taking viagra <a href="http://viagraonlinejc.com/ ">http://viagraonlinejc.com/ </a> buy viagra in mexico
Dodaj komentarz